“Đảm bảo cho hoạt động kinh doanh của E VN có lãi”, đảm bảo cho một tập đoàn độc quyền của nhà nước duy trì “hút máu” dân, chứ không phải đảm bảo cho dân được cung cấp điện đầy đủ với chi phí hợp lý nhất, dường như mới là mục tiêu tối thượng mà Bộ Công thương đang theo đuổi. Trước đó vào tháng 7/2018, giá điện bán buôn của E VN trong năm 2018 cũng được điều chỉnh tăng so với năm 2017 lên mức cao nhất 1.658 đồng/kWh tại TP.HCM. Như vậy, với quyết định điều chỉnh tăng giá điện này, bộ ba mặt hàng thiết yếu xăng, điện, gas – đánh trực tiếp vào túi tiền người dân – đã leo thang trong năm 2018 và tiếp tục xu hướng tăng trong năm 2019 với cú đánh mở đầu của ngành điện.

Nói thêm về cách xài “lá mít” của E VN. Theo thống kê, không hiểu sao dù kinh doanh lỗ liên tục từ năm này sang năm khác, khóc than hết lần này đến lần khác trên trường Quốc hội mà các lãnh đạo E VN lại hưởng lương cao ngất ngưỡng. Cụ thể, ông Mai Quốc Hội – thành viên hội đồng thành viên (HĐTV) có lương trên 866 triệu đồng/năm; ông Dương Quang Thành – Chủ tịch HĐTV E VN thu nhập 618 triệu đồng/năm. Đó là sếp của công ty mẹ, sếp công ty con thì ngoài mức lương cao còn đi cả siêu xe tiền tỷ. Điển hình là GĐ công ty điện lực Hải Phòng ông Vũ Đức Hoan sử dụng xe Toyota Land Cruiser V8 mang BKS 15A – 260.99 có giá trị khoảng 3 tỷ đồng chỉ làm phương tiện đi lại.

Ngoài ra, dù lỗ sặc máu nhưng E VN lại ưu ái nhân viên hơn các DN khác. Ngay trong bối cảnh giá điện liên tục leo thang, Phó tổng giám đốc Tổng Cty điện lực Miền Bắc (E VNNPC) Thiều Kim Quỳnh bỏ việc giữa giờ hành chính đi chơi golf bất chấp vi phạm luật lao động. Được biết, chi phí chơi môn này mỗi năm lên tới hàng trăm triệu, đó là chưa kể đến phí đăng ký hội viên khoảng hơn 1 tỷ đồng. Trước đó, 400 sếp gồm GĐ, PGĐ E VN được đi tham quan học tập ở Hong Kong – Thẩm Quyến, Hàn Quốc, Đài Loan. Tổng cộng trong 4 năm từ 2012-2015, có khoảng 1.500 cán bộ điện lực ra nước ngoài (Chi phí cho mỗi người từ 20-30 triệu đồng).

Nhân viên E VN có mức thu nhập sàn khoảng 13,6 triệu đồng/tháng, cao gấp mấy lần lương trung bình lao động của các DNNN. Bên cạnh đó, họ còn hưởng chế độ phúc lợi khiến nhiều người lao động khác thèm muốn. E VN hào phóng vung tiền xây cả biệt thự đơn lập, nhà song lập, nhà liền kề, chung cư cao tầng, có cơ sở hạ tầng đi kèm như nhà trẻ, bể bơi, sân tennis vài trăm tỷ đồng… để cấp nhân viên. Rồi những kỳ nghỉ mát ở Resort cao cấp trong và ngoài nước, rồi thì chi phí hiếu hỷ, phúc lợi của nhân viên, khám sức khỏe… tất cả đều được hạch toán vào giá điện và chi phí đầu tư 6 dự án, dưới sự phê duyệt của một số cán bộ của Bộ Công Thương. Nhiều người thắc mắc, nhân viên còn được hưởng chế độ như thế, thì liệu những lãnh đạo E VN và nhóm lợi ích có cuộc sống xa hoa cỡ nào? Thế này E VN đâu có ngu mà lãi, lãi rồi đóng thuế thì làm sao? Cứ kêu lỗ lại đòi tăng giá, hăm he cắt điện rồi móc túi dân bù vào, ăn chơi xa xỉ đã có dân còng lưng gánh vác phải sướng hơn không?

Ỷ vào tầm quan trọng, thế độc quyền và sự bảo kê của Bộ công thương, E VN đã bày ra đủ mọi mưu ma chước quỷ để moi tiền ngân sách, phục vụ cho nhóm lợi ích, một số lãnh đạo và cả nhân viên. Nhưng nếu E VN chịu “ngoan ngoãn” dừng lại thì mọi chuyện cũng chưa đến nỗi phải tăng giá điện liên tục như thời gian qua.

Cậy nắm tiền trong tay, E VN không lo phát triển ngành điện mà vung tay “nướng tiền” cho những khoản đầu tư ngoài ngành không hiệu quả, trái quy định, đẻ ra số nợ khủng gần 400.000 tỷ đồng và từng bị Thanh tra Chính phủ “bóc phốt”.

Theo đó, Công ty mẹ E VN đã đầu tư vốn ra ngoài lên đến trên 121.000 tỉ đồng, trong khi vốn điều lệ chỉ có gần 77.000 tỉ đồng, vi phạm quy định của Bộ Tài chính. Đáng chú ý, mặc dù đầu tư ra ngoài cả trăm ngàn tỉ đồng nhưng E VN không thu được đồng lãi nào mà lỗ đến 2.195 tỉ đồng. Được biết, ngay cả nghiệp vụ sơ đẳng nhất là chênh lệch tỷ giá, E VN cũng tính không xong dẫn tới thua lỗ 700 tỷ đồng (báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm 2016), do đó việc lấn sân sang các lĩnh vực đòi hỏi phải có bộ não chuyên môn như chứng khoán, tài chính, ngân hàng,… thì chuyện thua lỗ là điều khó tránh khỏi.

Mặc dù ngập ngụa trong đống nợ nhưng E VN không từ bỏ ý định “vung tiền qua cửa sổ”. Dưới sự quản lý và đề xuất của Bộ Công thương, E VN tiếp tục theo đuổi “món ăn khó nuốt” khác là thị trường bất động sản. Có lẽ Bộ Công thương rất thích cảm giác phiêu lưu nên sẵn sàng đẩy “con cưng” E VN của mình vào các trò chơi mạo hiểm là đầu tư tài chính, thay vì tập trung đầu tư vào ngành nghề chuyên môn “làm mãi chưa xong” là hạ tầng lưới điện. Tương lai bù lỗ đâu không thấy chỉ thấy túi tiền của người dân đang bị xem là kho tài nguyên không đáy để các khai thác vô tội vạ!

Điều khiến người ta căm phẫn hơn cả, chính là thái độ trịch thượng và thách thức của E VN khi tuyên bố “không tăng giá thì E VN sẽ phá sản và sụp đổ ngành điện”, hay đe dọa “cắt điện toàn miền Nam nếu thiếu điện”. Thái độ ngông nghênh này của E VN càng khẳng định tập đoàn này không hề có năng lực, không có ý định sửa sai, khắc phục mà chỉ chăm chăm tìm cách đẩy toàn bộ gánh nợ do việc làm ăn bê tha của tập đoàn sang cho người tiêu dùng.

Câu chuyện của những dự án nhiệt điện thua lỗ, sai phạm lên tới con số nghìn tỷ giờ đây được kết thúc bằng việc giá điện tăng 8,36%. Và việc tăng giá điện này là để “tiến dần đến cơ chế thị trường”, “là đúng lộ trình”??? Và đi theo hàng loạt dự án thua lỗ, chết yểu trong và ngoài nước, vẫn chưa thấy vị lãnh đạo nào của E VN chịu trách nhiệm, có chăng chỉ là dân nghèo còng lưng ra trả nợ. Tất cả, có lẽ “đúng quy trình”.

(Anh Nam)