Thanh khoản dồi dào nhưng lãi suất vẫn neo cao

Theo báo cáo phân tích vừa được SSI công bố, thanh khoản dồi dào trên liên ngân hàng tiếp tục được duy trì trong khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bơm ròng 18 nghìn tỷ đồng qua thị trường mở và nguồn VND gia tăng khi NHNN tiếp tục mua vào lượng lớn ngoại tệ trong tháng 10 vừa qua. Lãi suất trên liên ngân hàng dao động trong vùng thấp nhất trong vòng 1 năm trở lại đây và chốt tháng ở mức 1,85%/năm với kỳ hạn qua đêm và 2,13%/năm với kỳ hạn 1 tuần, thấp hơn cuối tháng 9 là 3bps và 46bps.

Các chuyên gia của SSI cho rằng, mặc dù, các lãi suất điều hành của Việt Nam vừa được giảm 25bps vào tháng trước nhưng hiện tại vẫn ở mức khá cao so với các nước khác, lãi suất OMO là 4,5%/năm và tín phiếu là 2,25%/năm. Lãi suất tín phiếu đã cao hơn lãi suất qua đêm trên liên ngân hàng trong cả tháng vừa qua. Động thái từ phía NHNN cũng có phần nới lỏng hơn khi chuyển từ hút ròng 85 nghìn tỷ trong tháng trước sang bơm ròng vào tháng này. Với việc tỷ giá và lạm phát đang được kiểm soát tốt nên chúng tôi nghiêng về khả năng lãi suất điều hành (tín phiếu) sẽ được giảm thêm 25 bps trong thời gian còn lại của năm 2019.

Tuy vậy, lãi suất trên thị trường 1 không chịu nhiều tác động từ lãi suất điều hành hay diễn biến trên liên ngân hàng mà chịu ảnh hưởng từ nhu cầu huy động vốn tài trợ tín dụng trong quý cao điểm cũng như các yêu cầu về cơ cấu vốn có hiệu lực từ năm 2020.

Ngoại trừ 2 trong nhóm 4 ngân hàng thương mại (NHTM) nhà nước lớn giảm lãi suất tiền gửi từ 20-30bps, kể cả với kỳ hạn dài 12-13 tháng, hầu hết lãi suất huy động các ngân hàng đều đi ngang, một số NHTM có thị phần nhỏ tiếp tục huy động kỳ hạn trên 13 tháng ở mức lãi suất 8,2-8,5%/năm hoặc đẩy mạnh huy động qua chứng chỉ tiền gửi kỳ hạn 24 tháng trở lên với lãi suất 9-10%/năm.

Mức lãi suất huy động phổ biến trong khoảng 4,1-5,5%/năm với kỳ hạn dưới 6 tháng, 5,3-7,8%/năm với kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng và 6,4-8,1%/năm với kỳ hạn 12, 13 tháng.

Doanh nghiệp bất động sản gia tăng phát hành trái phiếu

Lũy kế 10 tháng đầu năm 2019, tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) phát hành là 178.732 tỷ đồng (số liệu bao gồm cả các lô phát hành ra công chúng nhưng không bao gồm các đợt phát hành riêng lẻ trong 3 tháng đầu năm do chưa được công bố), trong đó các NHTM vẫn là tổ chức phát hành lớn nhất với tổng lượng phát hành hơn 79.411 tỷ đồng (chiếm 44,4%), đứng sau là các doanh nghiệp bất động sản (61.269 tỷ đồng - chiếm 34,3%), còn lại là các công ty phát triển hạ tầng, công ty chứng khoán và các doanh nghiệp khác

Tính riêng tháng 10/2019 có 17.071 tỷ đồng TPDN được phát hành nhưng chủ thể phát hành nhiều không phải là các NHTM mà thuộc về các công ty bất động sản với 9.349 tỷ đồng trái phiếu được phát hành. Trong đó, riêng Công ty TNHH Vinametric – chủ sở hữu của khách sạn Saigon Prince Hotel phát hành tổng cộng 3.705 tỷ đồng, kỳ hạn 2 năm, lãi suất thả nổi (kỳ đầu 10,5%/năm, các kỳ sau bằng lãi suất tham chiếu +3,65%/năm), kỳ trả lãi 6 tháng; toàn bộ đều do Công ty CP Chứng khoán Kỹ Thương làm đầu mối phát hành, lưu ký.

Đứng thứ 2 là Công ty CP Bất động sản Sài Gòn Vina (Land Saigon) phát hành 1.850 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 3 năm, lãi suất cố định 11%/năm và toàn bộ do HDBS thu xếp phát hành, lưu ký. Đáng lưu ý, tại báo cáo tài chính quý 3/2019, Land Saigon ghi nhận lỗ 14,2 tỷ đồng, hệ số nợ/tổng tài sản lên tới 69%, dòng tiền hoạt động kinh doanh âm nên việc phát hành thêm lượng lớn trái phiếu là khá rủi ro.

Đối với nhóm ngân hàng, cả tháng 10 các NHTM chỉ phát hành thêm 2.781 tỷ đồng trái phiếu, trong đó có 1.000 tỷ đồng phát hành dưới hình thức chào bán ra công chúng của Vietinbank, còn lại là các lô phát hành riêng lẻ của An Bình Bank, Seabank, SHB, Bắc Á Bank, HDB, MBB. Lượng phát hành này thấp hơn nhiều so với lượng phát hành trong các tháng trước đó mà cao điểm là trong tháng 9/2019; lãi suất trái phiếu ngân hàng bình quân trong tháng 10 tăng lên 7,6% do gần 60% lượng phát hành là các kỳ hạn từ 5 -10 năm.

Lãi suất bình quân các trái phiếu phát hành trong tháng 10 là 10,5% - tăng tới 2,7% so với mức bình quân trong tháng 9. Chủ yếu là do các NHTM giảm phát hành trong tháng 10 trong khi nhóm này có mức lãi suất bình quân thấp nhất; lãi suất phát hành TPDN của các nhóm, gồm các ngân hàng, trong tháng 10 đều tăng lên trong đó nhóm bất động sản có mức lãi suất bình quân tháng 10 là 10,5% - cao hơn nhiều mức 9,6% của tháng 9. Bên cạnh đó, cá biệt có lô phát hành hơn 1.400 tỷ đồng trái phiếu 5 năm của Công ty CP Đầu tư thương mại Hồng Hoàng có mức lãi suất đáng kinh ngạc, lên tới 20%/năm do ACBS thu xếp phát hành.